Ağız mantarı, Candida Albicans olarak bilinen mantarın ağız içinde birikmesi durumunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu bakteri normalde ağız içerisinde yer almaktadır. Ancak bazı sebeplerden dolayı çoğalabilir ve rahatsız edici bir duruma gelebilir. Bu rahatsızlık genellikle dilde, yanakların iç kesiminde ortaya çıkmaktadır. Ancak damağa, diş etlerine ve boğazın arka kısımlarına da yayılabilir. Ağız içinde çıkan mantarın en önemli nedeni vücut direncinin azalması ve bağışıklık sisteminde meydana gelen zayıflamalardır.
Ağız mantarı her yaştan insanda ortaya çıkabilecek bir rahatsızlık olsa da, bebeklerde yetişkin insanlara göre daha çok görülmektedir. Bunun nedeni de bebeklerin bağışıklık sisteminin tam oturmaması ve zayıf olmasıdır. Bağışıklık sistemi çeşitli nedenlerden dolayı zayıflayan insanlarda ya da bazı ilaçları sürekli olarak tüketmek zorunda olan bireylerde bu rahatsızlığın oluşma olasılığı daha yüksektir.
Bu rahatsızlık sağlıklı bir bireyde meydana geldiğinde küçük bir sorun olarak kolayca tedavi edilebilir. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan ve çeşitli rahatsızlıkları olan bireylerde daha ciddi problemlere yol açabilir ve tedavi edilmesi zor olabilir.
Ağız Mantarı neden Olur?
Candida mantarı ağız içerisinde, sindirim sisteminin belirli bölümlerinde ve derinizde bulunması normal bir durumdur. Vücutta yer alan faydalı bakteriler tarafından bu mantar kontrol altında tutulur. Fakat bazen vücutta bu mantarın gereğinden fazla çoğalmasına neden olan çeşitli olaylar gerçekleşebilir. Örneğin çeşitli hastalıklar, kortikosteroidler, antibiyotikler ve bazı ilaçlar vücuttaki dengeyi bozabilir. Denge bozulması da mantarın çoğalmasına ve kontrol dışına çıkmasına yol açabilir. Sonuç olarak ağız mantarı hastalığı ortaya çıkabilir. Ayrıca bu hastalığa neden olan bazı hastalıklar ve durumlar şunlardır.
- Sinir, stres ve kaygı
- Kontrol altına alınamayan şeker hastalığı
- HIV, AIDS gibi ciddi rahatsızlıklar
- Kanser
- Ağız kuruluğu
- Hamilelik döneminde meydana gelen ya da herhangi bir neden dolayı oluşan hormonal değişimler
- Sigara, alkol ve madde kullanımı
- Ağza tam oturmayan, uyumsuz protezler
- Emziren annelere, bebekte oluşan mantarlar geçebilir.
Ağız Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Her yaştaki insanın karşılaşabileceği rahatsızlıklardan biri olan bu rahatsızlık belirli belirtiler gösterebilir. Ağız mantarı belirtileri şu şekilde sıralanabilir.
- Dilde, yanakların iç kesimlerinde, damakta ya da diş etlerinde oluşan kremsi beyaz renkteki lezyonlar
- Süzme peynire benzeyen kabarık halde ağız içerisinde yer alan lezyonlar
- Besinleri yerken ya da yutarken zorluk çıkaran kızarıklar, yanmalar ya da ağrılar
- Dişlerinizi fırçalarken, ağız içerisinde çıkan lezyonları temas ederseniz kanamalar oluşabilir. Bu kanamanın nedeni de ağızdaki mantarlara ait olan lezyonlar olabilir.
- Ağız kenarlarında sebepsiz yere ortaya çıkan çatlamalar ve kızarıklar
- Ağız içinde sanki pamuk varmış hissi ağız içinde yer alan bir mantardan kaynaklanıyor olabilir.
- Yediğiniz ya da içtiğiniz gıdaların tatlarını hissetmeme
- Protez kullanıyorsanız, protezleri taktığınız yerde meydana gelen tahrişler ve kızarmalar
Bahsedilen belirtilerden bazıları sizlerde de mevcutsa bu rahatsızlığıyla karşı karşıya olabilirsiniz.
Ağız Mantarı Tedavisi Nasıl Olur?
Ağız mantarı tedavisi sağlıklı çocuklarda ve yetişkinlerde kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Ancak bağışıklık sisteminde problem olan insanlarda tedavi biraz daha zor gerçekleşebilir. Tedavi için uzman hekimler sizlere nistatin veya mikonazol içeren damla ya da pastiller verebilir. Bazı durumlarda ise ağız çevresini yıkamaya yardımcı olacak oral süspansiyonlar da verilebilir. Bağışıklık sisteminde sorunlar olan bireylerin tedavisinde ise, oral ya da intravenöz olarak uygulanabilen antifungallar verilebilir.
Ağız Mantarı Nasıl Önlenebilir?
Ağzınızın içerisinde bir mantar oluşmasını istemiyorsanız aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz. Bu sayede ağız mantarı hastalığını önleyebilirsiniz.
- Ağız ve diş hijyeninizi/bakımına gereken önemi verin ve özen gösterin
- Düzenli olarak uzman diş hekimlerine rutin kontrollere gidin
- Kronik hastalıklarınız varsa bu hastalıkların tedavi sürecini iyi takip edin
- Ağız ve diş hijyeni için kullanılan gargaraları ve spreyleri aşırı fazla kullanmamaya dikkat edin
- Astım rahatsızlığınız varsa ve bu nedenle solunum cihazı kullanıyorsanız, solunum cihazınızın temizliğine özen gösterin
Ağız mantarı hastalığını önlemek için yukarıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz. Ayrıca ağız mantarı hastalığıyla karşı karşıyaysanız bu rahatsızlığı daha kolay bir şekilde atlatabilmek için şunları da yapabilirisiniz.
- Tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz.
- Oluşan lezyonların sıyrılması ve kanamasını önlemek için dişlerinizi fırçalarken dikkat etmelisiniz.
- Vücutta yer alan faydalı bakterileri çoğaltabilmek için şekersiz yoğurt tüketebilirsiniz.