Agorafobi, insanın bir alana sıkışmış hissi oluşturduğu, unutulacakmış hissine kapıldığı, bulunduğu alandan çıkamayacağını düşünmesi gibi anksiyete bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlık insanların kendini kontrol edememesine, kendi kaybedip delirecekmiş gibi olmasına ve kalp krizi geçirecekmiş gibi ya da ölecekmiş gibi hissetmesine ve o şekilde düşünmesine yol açabilir. Bu düşüncelere kapıldığında da kimsenin kendine yardım edemeyeceğine inanır. Bu düşünceler sonucunda insanlar evden dışarı çıkmak istemezler, korkarlar ya da yanlarında her zaman güvendiği birilerinin olmasını isterler.
Agorafobi rahatsızlığı olan insanlar, özellikle halka açık alanlarda ve kalabalık ortamlarda kendilerini rahat hissetmezler. Halka açık alanlara ya da kalabalıklara gidebilmek için yanlarında güvendikleri birine ihtiyaç duyarlar. Kişilerin genetiği, mizacı, yaşadığı ortamın stresi, öğrenme deneyimi gibi durumlar bu rahatsızlığın gelişiminde etkili olabilir. Bu rahatsızlığın tedavisi çok kolay olmayabilir.
Kişi korkularıyla yüzleşmek zorunda kalacağı için tedavi aşamasında zorluklar yaşanabilir. Ancak psikoterapi tedavileri ve çeşitli ilaçlarla bu rahatsızlıktan kurtulabilir ve korkularınızı yenebilirsiniz.
Agorafobi Belirtileri Nelerdir?
Agorafobi temel olarak anksiyete bozuklarından bir tanesi olduğu için, diğer anksiyete bozukluklarıyla karşı karşıya kalınması da kalabalık ortam korkusu rahatsızlığını tetikleyebilir. Agorafobi rahatsızlığının belirtilerini şu şekilde özetleyebiliriz.
- Kişi evden çıkmakta zorluk çekiyorsa veya dışarı çıkacağı zaman yanında güvendiği birini istiyorsa
- Kalabalık ortamlara girmek istemiyorsa ve bu ortamlardan kaçmak istiyorsa
- Tünele girmekte, sinema veya tiyatro salonlarına gitmekte sıkıntılar çekiyorsa
- Mr cihazı, asansör gibi kapalı ortamlarda durmakta zorluklar
- Kalabalık ortamlarda, dar alanlarda kaldığında panik yaşıyorsa, nefes darlığı çekiyorsa, kalp krizi geçiriyormuş hissi çekiyorsa
- Gün içerisinde çoğunlukla kaygılar yaşanıyorsa ve kaygıları kontrol altına alamıyorsanız
Yukarıda bahsettiğimiz belirtilerle 6 ay ya da daha uzun bir süredir karşı karşıya kalıyorsanız agorafobi rahatsızlığınız olabilir. Tedavi için bir psikoloğa görünmeniz sizin için ve yaşam kalitenizi artırabilmeniz için önemlidir.
Agorafobi Hangi Durum ya da Şartlarda Ortaya Çıkar?
Agorafobi rahatsızlığı aşağıdaki rahatsızlıkları ya da olaylara sahip olan insanlarda ortaya çıkabilir.
- Sinir sistemiyle bağlantılı olan biyolojik nedenler
- Taciz, tecavüz, doğal afet ya da beklenmedik bir yakınını kaybeden insanlarda meydana gelen travmalar bu rahatsızlığı yol açabilir.
- Aile bireylerinden herhangi birinde bu rahatsızlık varsa ya da uzun süre bu rahatsızlıkla karşı karşıya olan bireyle vakit geçirmişseniz siz de bu rahatsızlık ortaya çıkabilir.
- Metro, uçak, asansör gibi kontrolü kendi elinde olmayan anlarda bu hastalık ortaya çıkabilir.
Agorafobi rahatsızlığının en temel sorunu, kontrolün elinden çıkması olduğu için, kontrolün kendinde olmadı düşüncesi ortaya çıktığında bu rahatsızlıkta ortaya çıkmaktadır. Obsesif kişilik bozukluğu olan bireylerde, bu hastalığının görülme sıklığı daha fazladır.
Agorafobi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Agorafobi tedavisi ilk olarak hasta bireye doğru bir şekilde yaklaşılmasıyla başlamaktadır. Hasta bireyin ilk olarak korktuğu ya da kaygı duyduğu konuların tam anlamıyla belirlenmesi gerekir. Daha sonra bu korkuların üzerine kademe kademe olarak ilerlenmelidir. Eğer korkuların üzerine kademeli bir şekilde gidilmesi başarılı sonuçlar veriyorsa agorafobi rahatsızlığına gelmeden bu korkular atlatılabilir. Ancak korkuların üstesinde gelinemiyorsa ve bu rahatsızlıkla karşı karşıya kaldıysanız psikologlara başvurmanız gerekmektedir.
Psikiyatri merkezlerinde bu hastalık tedavi edilecekse ilk olarak korkuların neler olduğuna karşı bir tablo oluşturulur ve tedavi sürecine başlanır. Bu rahatsızlığın tedavisinde en yaygın olarak bilişsel davranışçı terapi yöntemine başvurulur. Bu terapi yöntemiyle hasta kişinin korkularının zihninde uyandırdığı belirlenebilir, olası sonuçlar hesaplanabilir ve aşamalı olarak bu kaygının ya da korkunun üzerine gidilebilecektir. Tedavi sürecinde hangi durumlarda korkuya kapıldığı, korku esnasından nasıl üstesinden geleceği, sosyal ortamlarda korkusunu nasıl kontrol altına alabileceğini öğrenecektir.
Agorafobi tedavisi için başvurulan yöntemlerden biri de emdr terapisidir. Emdr terapisi, genellikle travma tedavisinde kullanılsa da, agorafobi anksiyete bozukluklarında da oldukça etkili bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemiyle kişinin negatif düşüncelerin ne olduğu belirlenir ve sistemik olarak kişi bu düşünceye karşı duyarsızlaştırmaya çalışılır.
Gelişen teknoloji sayesinde sanal gözlüklerle bu rahatsızlık tedavi edilebiliyor. Oldukça olumlu sonuçlar veren bu tedavide mr cihazı, kapalı alan, yükseklik, asansör vb. kaygılardan sanal gözlükle, kontrollü bir şekilde bu alanlarda vakit geçirerek tedavi gerçekleştirilir. Bu rahatsızlığınızı tedavi ettirerek hem korkularınızdan kurtulabilir hem de yaşam kalitenizi yükseltebilirsiniz.