Hamilelik dönemindeki yeni anne adaylarının hormonlarında büyük artışlar meydana gelir. Doğum sonrasında bu hormonlar eski düzeyine geri döner. Hormonlarda meydana gelen bu ani değişimler vücudun kimyasal bir değişime uğramasına neden olur. Bilinenin aksine tüm bu durumlar doğum sonrasında bir depresyona yol açmaz. Ancak yeni annenin sosyal, psikolojik alanda yaşadığı değişiklikler, sorumluluklar ve toplumsal beklentilerin de etkisiyle Doğum Sonrası Depresyon ortaya çıkabilir.
Hamilelik sonrasında annenin yaşamış olduğu fiziksel, duygusal değişimler ve bu durumların davranışlarda ortaya çıkardığı farklılıklar Doğum sonrası depresyon olarak adlandırılır. Postpartum Depresyon olarak da bilinen bu hastalığın belirtileri doğumdan iki hafta sonra ortaya çıkar ve genellikle 3 aylık dönemde gerçekleşir. Nadiren de olsa bu durumun daha geç ortaya çıkması da olasıdır. Yeni doğmuş kadınların yaklaşık olarak %10 – 20’sinde bu durum ortaya çıkmaktadır.
Doğum Sonrası Depresyon Nedenleri Nelerdir?
Doğum sonrası depresyon nedenleri arasında birçok farklı faktör yer almaktadır. Ancak genel olarak bu durum ortaya çıkmasına neden olan faktörler şunlardır.
- Genetik etkenler, aile fertlerinde daha önceden doğumdan sonra depresyonla karşı karşıya olan bireyler varsa yeni anne adayı da bu durumla karşılaşabilir.
- Doğumdan önceyi dönemde depresyonla karşı karşıya kalındıysa
- Çevresel nedenlerden kaynaklı stres, işsizlik, maddi ve manevi olumsuzlar
- Yeni anne adayının ailesinden ya da eşinden yeterli derecede destek görmemesi
- Anne adayının çocukluk döneminde yaşamış olduğu çeşitli travmalar
- Bebeğine iyi bakamama ya da ona yeterli gelmeyeceği düşüncesi
- Önceden kayıpla sonuçlanmış gebelik ya da doğum deneyimleri
- Planlanmamış gebelik sonucunda doğum yapılması
- Kendi ya da çevresindeki insanların beklenmedik yaşamsal olaylarla karşılaşması
Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Doğum sonrası depresyon belirtileri, duygusal, fiziksel, zihinsel ve davranışsal olarak 4 ana etkende incelenebilir.
Duygusal Belirtiler
Doğum sonrası depresyonun duygusal belirtileri şunlardır.
- Sürekli olarak üzgün ve mutsuz hissetme
- Çaresizlik ve değersizlik hissi
- İlgi ve isteğin azalması
- Yetersizlik ya da suçluluk duygusu
- Gerginlik, endişe, yorgunluk
- Sebepsiz yere ağlamak
Fiziksel Belirtiler
Doğum sonrası depresyonun fiziksel belirtileri şunlardır.
- Aşırı derece yorgunluk
- Enerjinin sürekli düşük olması
- Yeme problemleri
- Genel olarak yavaş yaşama ya da yerinde duramama
- Gergin olma
- Cinsel ilişkiden soğuma
- Libidonun düşmesi
Düşünce Belirtiler
Doğum sonrası depresyonun düşünce belirtileri şunlardır.
- Kendini sürekli olarak eleştirme
- Kendini suçlama
- Bebeğe iyi bakamadığını ve yeterli gelmediğini düşünme
- Aniden karar verme ya da karar vermede zorluk
- Her zaman kötü bir şey olacak düşüncesi
- Diğer annelere göre daha başarısız olduğu düşüncesi
- Eşi ya da aile fertleri tarafından değersiz görüldüğü düşüncesi
- İntihar düşüncesi
Davranışsal Belirtiler
Doğum sonrası depresyonun davranışsal belirtileri şunlardır.
- Evden dışarı çıkmama
- Sürekli olarak tartışma ve kavga etme
- Daha önceden zevkle yaptığı işlerden zevk alamama
- İnsanlardan uzaklaşma
- Sorumluluklarını yerine getirmeme
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz duygusal, fiziksel, düşüncesel ve davranışsal belirtilerden bir ya da daha fazla sizlerde mevcut olabilir. Ancak bu durum tam olarak depresyonda olduğunuz anlamına gelmez. Bu belirtilerin durumu ve şiddetine göre hastalığın teşhisi konulabilir.
Doğum Sonrası Depresyon Nasıl Atlatılır?
Doğum sonrası depresyon tedavisi hastalığın şiddetine, belirtilerin türüne göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak çeşitli terapiler, ilaç tedavisi ve destek gruplarıyla bu durum atlatılabilir. Psikologlara başvurarak bu durumun tedavisi için yardım alabilirsiniz. Ayrıca bu durum ile baş edebilmek için şu önlemleri uygulayabilirsiniz.
- Bu durumla başa çıkabilmek ve kendinizi daha iyi hissetmek için ailenizden, arkadaşlarınızdan ya da eşinizden sizlere destek olmasını isteyebilirsiniz.
- Günlük olarak egzersiz, spor ve meditasyon gibi aktiviteler yaparak hem vücudunuzu hem de zihninizi dinlendirin
- Alkol ve sigara kullanımını bırakın
- Kafein içeren içeceklerin tüketimini sınırlandırın
- Diyetisyenlerden sağlıklı bir diyet programı alabilirsiniz
- Bebeğinizle daha yakından ilgilenmeye çalışın
- Kendinize vakitler ayırarak ruhsal ve fiziksel olarak dinlenmelisiniz
- Gerekli durumlarda çeşitli yardımlar için uzmanlara başvurun
Doğum Sonrası Depresyon Ne Kadar Sürer?
Doğum sonrası depresyon genellikle doğumdan sonraki 2 – 8. haftalar arasında başlar. Bu durum en az 2 hafta en çok ise bir yıl sürer. Uzmanlardan yardım almayan kadınlarda bu problemler genellikle 3 ay ile 1 yıllık bir süreçte kendiliğinden ortadan kalkar. Ancak uzman hekimlere başvurarak bu süreleri daha da kısaltabilirsiniz.