Kekemelik, kelimelerin, seslerin veya hecelerin tekrarlanmasına, konuşma sırasında duraklama ya da dengesiz konuşma hızına neden olan kronik bir konuşma bozukluğudur. Genellikle 2 ila 6 yaşındaki çocuklarda ortaya çıkmaktadır. Bu hastalığın görülme sıklığı yaklaşık olarak %5 il %10 arasındadır ve bu çocukların %25 bu rahatsızlıkla yetişkinliğe kadar mücadele etmektedirler. Bu rahatsızlık çocuk gelişimini tamamlaya başladıkça genellikle kendiliğinden ortadan kalkar. Ancak bazı durumlarda kalıcı olabilir. Bu nedenle hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Tedavi için erken teşhis oldukça önemlidir.
Kekemelik, çocukların konuşmayı öğrendikleri dönemde normal olarak karşılanabilir. Çocuklar söylemek istediklerini, dil yetenekleri yeterli seviyede gelişmediyse konuşma problemleri yaşayabilirler. Bu sorunlarla karşı karşıya olan çocukların çoğu zaman içinde gelişimlerini tamamladıklarında bu problemlerden kurtulabilirler. Ancak bazı çocuklar bu rahatsızlığı kendi kendilerine atlatamayabilir. Bu durumda çocuğun özgüvenini, kendine olan saygısını kaybetmesine ve diğer insanlarla iletişimlerini olumsuz etkilenmesine neden olur. Bu nedenle çocuklarınızda konuşma bozukluğu varsa ve zamanla kendiliğinden geçmediyse psikologlara ya da pedagoglara başvurmalısınız. Bu doktorlarda çocuklarınıza konuşma ve bilişsel davranışçı terapi gibi çeşitli yöntemlerle yardımcı olabilirler.
Kekemelik Neden Olur?
Konuşma bozukluklarına birçok farklı neden yol açabilir. Ancak genel olarak Kekemelik nedenleri şu şekilde sıralanabilir.
- Genetik etkenler; bireylerin beynindeki konuşmayla bölgelerinde bir hasar varsa bu kişinin çocuklarında da problemler ortaya çıkması olasılıktır.
- Çocukluk döneminin normal gelişiminde bu problem ortaya çıkabilir.
- İnme ya da çeşitli travmalar sonucunda beynin çeşitli bölgelerinde oluşan problemler nörojenik kekemeliğe yol açabilir.
- Şiddetli duygusal travmalar psikoljen kekemeliğe neden olabilir.
- Aile ve çevresel dinamiklerde kekemeliğin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Kekemelik Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarınızda ya da sizlerde konuşma bozukluğu olup olmadığını anlamak için göstermiş olduğu belirtileri inceleyebilirsiniz. Kekemelik Belirtileri şunlardır.
- Bir kelime, kelime öbeğini ya da cümleye girmekte zorlanma
- Sözcük içerisindeki sesleri gereksiz yere uzatma
- Ses, hece ya da kelimeleri tekrarlama
- Bazı kelimeleri ya da heceleri söylerken kısa bir süre sessiz kalma ya da duraklama
- Konuşma esnasında sonraki kelimeyi söylemede zorluk yaşanması
- Etkili şekilde iletişim kurmakta zorluk yaşanması
- Bazı kelimeleri telaffuz ederken yüzde ya da vücudun çeşitli bölgelerinde gerilmeler meydana gelmesi
Kekemelik, konuşmada çıkardığı zorluklarla birlikte bazı anormal mimiklere de yol açabilir. Bu mimikler şunlardır.
- Göz kapaklarını hızlı şekilde açıp kapama
- Konuşma esnasında dudakta ya da çenede titreme
- Çeşitli yüz tikleri
- Çeşitli baş hareketleri
Konuşma bozukluğu rahatsızlığı olan bireyler heyecanlandığında, yorgun hissettiklerinde, stresliyken ya da kendini baskı altında hissettiklerinde daha çok kekeleyebilir ve daha çok zorlanabilir. Ayrıca bu insanlar kalabalık bir ortamda konuşmada, telefon görüşmelerinde daha da zorlanırlar.
Kekemelik Türleri
Kekemeliğin nörojenik, psikojenik ve gelişimsel olmak üzere üç türü vardır.
Nörojenik
Beyin, sinirler ve kaslar arsındaki sinyallerde ortaya çıkan herhangi bir anormallik sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlık felç, kafa travması, çeşitli beyin hasarları sonrasında oluşur. Bu durumlardan dolayı beynin konuşma bölgesinde problem oluşabilir. Buda bireyin net ve akıcı bir şekilde konuşmasını engelleyebilir.
Psikolojik
Beynin düşme ve akıl yürütmeye yol açan kısmında herhangi bir sorun oluşması durumunda ortaya çıkabilir.
Gelişimsel
Genellikle 5 yaşından küçük çocuklarda görülür. Konuşma ve dil yeteneklerinin tam olarak gelişmemesi sonucunda ortaya çıkar. Genellikle hiçbir tedavi ihtiyaç duyulmadan zaman içinde çocuğun gelişimini tamamlamasıyla kendiliğinden kaybolur.
Kekemelik Tedavisi Nasıl Olur?
Kekemelik problemiyle karşı karşıya olan çocuklar genellikle tedavi ihtiyaç duymadan bu problemden kurtulabilirler. Ancak bazı durumlarda çocuk bu rahatsızlıkla tek başına baş edemeyebilir. Ayrıca bu rahatsızlık çocukluk döneminde değil de yetişkinlik dönemlerinde de ortaya çıkabilir. Kendiliğinden iyileşmeyen ya da yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkan konuşma bozukluğu için uzman psikologlara ya da pedagoglara başvurarak kekemelik tedavisi için yardım alabilirsiniz.
Kekemelik tedavisi için birkaç farklı yöntem mevcuttur. Bu yöntemler arasında konuşma terapisi, elektronik aletler, bilişsel davranışçı terapi, ebeveyn çocuk etkileşimi yer almaktadır.
Konuşma Terapisi
Konuşma terapisi sayesinde konuşma esnasında ortaya çıkan kesintileri azaltabilir ve çocuğunuzun özgüven kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu terapi nefes desteği, gırtlak gerginliği ve konuşma hızı gibi çeşitli problemlerinizden kurtulmanıza yardımcı olabilir.
Elektronik Cihazlar
Konuşma akıcılığınıza artırabileceğiniz çeşitli elektronik cihazlar vardır. Bu cihazlar, kişinin işitsel geri bildirim sırasında konuşmasını yavaşlattığında bireye uyarı vererek konuşmasına yardımcı olur.
Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel davranışçı terapi ile bireyin kekemeliğini artıran düşünce ve olaylarla nasıl başa çıkacağı öğretilmesine yardımcı olunur. Ayrıca kekemelikle ortaya çıkan stres, endişe ya da özgüven problemlerinizi ortadan kaldırmak için yardımcı olmaya çalışılır.
Ebeveyn ile Çocuk Etkileşimi
Kekemelikle uğraşan bireylerin evde uygulayacağı çeşitli teknikleri gerçekleştirmesinde aile bireylerinden yardım laması, çocuğun bu durumla başa çıkması için oldukça önemlidir. Bu nedenle pedagoglara başvurarak çocuğunuzla nasıl etkileşime geçeceğiniz, nasıl davranacağınız konusunda bilgiler alabilirsiniz.
Kekemelik Egzersizleri Nelerdir?
Kekemelik tedavisine katkıda bulunabilmek için çeşitli egzersizlere başvurabilirsiniz. Kekemelik egzersizleri arasında nefes egzersizleri, okuma egzersizleri ve dikkat artırma egzersizleri gibi çeşitli egzersizler yer almaktadır.