Sınav kaygısı, sınava girecek insanların sınav için çalışarak öğrendiklerini sınav esnasında etkili biçimde kullanamamasına neden olan ve başarının düşmesine sebep olan bir kaygıdır. İnsanların çoğunluğu bir sınava girecekken kaygı ya da korku duyarlar. Bu kaygı ya da korku insanları sınav esnasında psikolojik ve fizyolojik açıdan uyanık kalmalarına yarımcı olur. Ancak bu kaygının seviyesi oldukça önemlidir. Kaygı ve korku aşırı seviyeye çıkarsa kişinin sınavda paniklemesine ve sınav performansında azalmalar meydana gelmesine yol açacaktır.
Kişilerin sınavlara yüklemiş olduğu anlamlar, zihinlerinde sınavla ilgili oluşturmuş oldukları imajlar, sınav sonrasında elde edilecek ya da kaybedilecek durumlar sınav kaygısı oluşmasına yol açabilir. Genellikle sınava girecek olan herkes sınav vakti yaklaştıkça kaygıya kapılabilirler. Bu kaygı normaldir ve insanların sınava daha çok çalışmasına ve daha da odaklanmasına yardımcı olur. Ancak sınav kaygısı, bu kaygıdan daha farklıdır. Sınav kaygıları insanları rahatsız ve huzursuz hissetmelerine, motivasyonlarını düşürmelerine yol açar. Ayrıca bu kaygı sınav öncesine, sınav anını ve sonrasını kapsar.
Sınav Kaygısı Nedenleri Nelerdir?
Sınav kaygısı nedenleri dört ana başlık altında toplanabilir.
Yaşam Tarzı
İnsanlar günlük yaşantılarında zamanı uygun kullanamama ve yanlış beslenme, uykusuzluk, doğru dinlenememe gibi sorunlarla karşılaşabilirler. Bu durumlarda insanların çalıştıkları dersi tam olarak anlayamamasına ve öğrenememesine yol açar. Tüm bu etkenlerde sınav yaklaştıkça bireyde kaygı oluşmasına yol açar.
Yetersiz Öğrenme ve Bilgi İhtiyacı
Herhangi bir dersle alakalı öğrenilmeyen konular ya da konuların eksik şekilde öğrenilmesi sınav yaklaştıkça kaygılar oluşmasına yol açar.
Ders Çalışma Şekli
Öğrencilerin derslerine ne kadar çalıştığı kadar nasıl çalıştığı da çok önemlidir. Yetersiz çalışma, tutarsız ve alakasız konulara çalışma, anlamadan ezber yapma, ders çalışırken müzik dinleme ya da televizyon izleme gibi durumlar insanların verimsiz şekilde ders çalışmasına yol açar. Bu durumda konuları tam anlayamamasına ve soruları çözememesine neden olur. Sınav yaklaştıkça da stres ve korkuya kapılabilir.
Psikolojik Etkenler
İnsanların sınav kaygısına kapılmasına zihinsel ve duygusal etkenlerde yol açabilir. İnsanlar bazı durumlarda girecekleri sınavla ilgili kötümser düşüncelere ve inançlara kapılabilirler. Bu durumda da sınavla ilgili kaygılanmaya başlarlar.
Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı, insanlarda çeşitli belirtiler gösterebilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak kaygıya kapılan bireylerde şu belirtiler gözlemlenir.
- Çarpıntı oluşması ya da kalp atışlarında hızlanma
- Nefes alıp vermede değişiklikler
- Gerginlik, sinirlilik hali ve gerginlik
- Ağız kuruluğu, terleme ya da üşüme, mide bulantısı
- İshal ya da kabızlık
- Uykuya dalmada güçlük, uykunun sürekli olarak dağılması, uykunun sık sık bölünmesi
- Baş ağrısı ya da dönmesi
- Odaklanmada problemler ve dikkatini toplayamama
- Kendini nedensiz yere aşırı yorgun ve bitkin gibi hissetmek
- Yeme düzenindeki artışlar ya da azalışlar
Yukarıdaki belirtileri sınava girecek olan çocuklarınızda gözlemliyorsanız biran önce uzman psikologlara ya da psikoterapistlere başvurarak yardım almasını sağlamalısınız. Aksi taktirde bütün çalıştıkları boşa giderek sınavda gereksiz yere başarısız olabilirler. Ayrıca bu belirtiler giderek daha ciddi durumlara ve hastalıklara da yol açabilir.
Sınav Kaygısı Nasıl Yenilir?
Sınava girecek bireylerin sınav kaygısıyla başa çıkabilmeleri için aşağıdaki adımları uygulamaları, bu kaygıdan kurtulmalarına yardımcı olabilir.
- Gireceğiniz sınava düzenli olarak yeterince çalışmanız gerektiği konusunda kendinizi motive ediniz.
- Sınav öncesinde sizi mutlu edeceğini düşündüğünüz yemekleri ya da içecekleri tüketin
- Sınav yaklaştıkça, sınav hakkındaki olumsuz düşünceleriniz artıyorsa kendinizi bir aktivite edinerek bu aktiviteye belirli zamanlar ayırın ya da spor yapın
- Uykunuzu rutine bağlamaya çalışın. Belirli saatlerde uyumaya ve kalkmaya özen gösterin ve en az 7 – 8 saat uyuyun.
- Sevdiğiniz arkadaşlarınızla ya da akrabalarınızla iletişim içinde olun ve onlarla vakit geçirin
- Kendinizi motive edebildiğiniz hobilerinizi ya da diğer şeyleri yapmaya özen gösterin
Yukarıdaki adımları uygulayarak kendinizi motive edebilir ve kaygılarınızdan kurtulabilirsiniz. Ancak bu adımları uyguladığınızda bile sınav kaygısından kurtulamıyorsanız uzman psikologlara başvurarak yardım alınız.
Sınav Günü Neler Yapılmalı?
Sınav gününe kadar der çalışmayın. Sınavdan önceki günlerde ders çalışmayı bırakın ve o günlerde kendinizi gevşetmeye ve rahatlatmaya çalışın. Sınava girmeden önce sınav yerinizi görme imkanınız varsa giderek görmelisiniz. Sınav için gerekli olan eşyaları sınav gecesi hazırlayarak hazır hale getirin. Sınav günü giyeceğiniz kıyafetlerin sizi rahat ettirmesi oldukça önemlidir. Ayrıca sınava giderken trafik ve kalabalık olabileceği için biraz daha erken çıkmaya özen gösterin.