Çocukluk çağı depresyonu, depresyon duygularının kalıcılık gösterdiği, çocuğun günlük sorumluluklarını yerine getirmesini ve çeşitli işlevleri yapmasını engelleyen bir hastalıktır. Çocukların yaklaşık olarak %5’i bu hastalıkla karşı karşıya kalmaktadır. Sürekli bir stres altında yaşamını devam ettiren çocuklar, aile fertlerinden ya da çok sevdiklerinin biri kaybeden çocuklar ya da öğrenme, gelişme ve davranış bozukluklarıyla karşı karşıya olan çocukların depresyona yakalanma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca anksiyete bozukluklarıyla karşı karşıya olan bireylerin depresyonla karşılaşma olasılığı azımsanmayacak kadar fazladır.
Çocukluk çağı depresyonu genellikle çocuğun isteksiz bir hal ve davranışlar sergilemesiyle kendini belli eder. Bu isteksizliği uyku problemleri, iştahsızlık, dikkat eksikliği ve ruhsal çöküntü gibi durumlar takip eder. Çocuklardaki tüm bu durumları fark etmek ve çocuklarını erken teşhis ile tedavi ettirmek için aile fertlerine büyük görevler düşmektedir. Ebeveynler çocuklarının davranışlarını, tutumlarını ve söylemlerini göz ardı etmemelidir. Ayrıca çocukların tutum, davranış ve düşüncelerinde ortaya çıkan anormallikleri fark ettiğinizde ve bu anormallikler uzun süredir devam etmekteyse kesinlikle bir pedagog ya da psikoloğa başvurarak profesyonel yardımlar almalısınız.
Çocukluk Çağı Depresyonu Neden Olur?
Çocukluk çağı depresyonu, bebeklik dönemi, oyun dönemi veya okul dönemindeki dış etkilerin çocuğa olumsuz yönde yansıması sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Çocukluk döneminde depresyonla karşı karşıya olan çocuklar genellikle yetişkinlik dönemlerinde de depresyon ile karşı karşıya kalırlar. Ayrıca çocukluk dönemi depresyonu ilerleyen süreçlerde bipolar bozukluk, anksiyete bozuklukları gibi birçok farklı psikolojik rahatsızlığa da yol açabilir.
Çocukluk çağı depresyonu nedenleri şu şekilde özetlenebilir.
- Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi ve ilginin kendinden çok kardeşine gösterilmesi
- Aile fertleri arasındaki gerginlik, çatışma ortamı ve stres çocukların depresyona maruz kalmasına yol açabilir.
- Aile fertlerinin çocuklar üzerine kurdukları baskı çocukların depresyona girmesine yol açabilir. Aile fertleri kurdukları baskının farkında olamayabilirler, ancak çocuklar bu duruma anlayamayacakları için durumla başa çıkamayabilirler ve depresyona girebilirler.
- Davranışlarda meydana gelen uyumsuzluklar
- Aile fertlerinden herhangi birinin kaybı, anne babanın boşanması, yakın birinin ölümü
- Genetik etkenler
- Çocuğun kendini yetersiz görmesi ya da beğenmemesi
- Mükemmeliyetçilik kişilik
- Ümitsizlik, mutsuzluk gibi hisler
Çocukluk Çağı Depresyonu Belirtileri Nelerdir?
Yetişkinlerin göstermiş olduğu depresyon belirtileri ile çocukların gösterdiği depresyon belirtileri farklı olabilir. Çocukluk Çağı Depresyon Belirtileri şunlardır.
- Depresyonla karşı karşıya olan çocuklar sık sık üzüntülüdürler ve sebepsiz yere ağlayabilirler.
- Çocuk daha önce severek yaptığı aktiviteleri artık yapmak istemez ya da yaparken eskisi gibi zevk almaz
- Sürekli bir umutsuzluk durumu söz konusudur
- Canı sıkılsa bile bir şeyler yapmak istemez ve kendini enerjik hissetmez
- Kendini soyutlar, arkadaşlarıyla oyun oynamak istemez, çevresindeki insanlarla eskisi gibi iletişme geçmez
- Kendine olan özgüvenini yitirir.
- Sebepsiz yere suçluluk duygusuna kapılır
- Derslerinde başarısız olma ya da oynadığı oyunları becerememe durumuna karşı aşırı hassas olma
- Alınganlık gösterme, sürekli olarak öfkeli olma ya da saldırgan davranışlar sergileme
- Sık sık baş ve karın ağrısı ya da çeşitli fiziksel ağrılarla karşı karşıya kalmak
- Okula devam etmekte çok zorlanma, okul başarısında gözle görülebilir düşüşler
- Konsantrasyon eksikliği, dikkat dağınıklığı
- Evden kaçma hakkında sürekli olarak düşme ve evden kaçma teşebbüsünde bulunma
- İntihar ya da kendine zarar verebilecek düşüncelere kapılma
Yukarıda bahsedilen semptomlarda bir ya da daha fazlası çocuğunuzda da mevcutsa zaman kaybetmeden psikolog ya da pedagoglara başvurarak profesyonel olarak yardım almanız gerekmektedir. Aksi takdirde çocuğunuz kendi başına depresyonla başa çıkamayacağı için kendine zarar verebilir ya da daha ciddi psikolojik problemlerle karşı karşıya kalabilir.
Çocukluk Çağı Depresyonu Tanısı Nasıl Konulur?
Çocukluk çağı depresyonu tanısı, erişkinlerdeki depresyonun tanısını koyabilmek kadar kolay değildir. Tanı koyabilmek için çocuklarla birebir iletişime geçmek ve çocukların vereceği bilgiler oldukça önemlidir. Çünkü yapılan araştırmalara göre ebeveynlerin vermiş oldukları bilgilerin tanı koymak için tam olarak yeterli olmadığı saptanmıştır.
Okul öncesi dönemdeki çocuklar depresyonla karşı karşıya kaldıklarında ilgisizlik, uyku problemleri ve kilo kayıpları yaşayabilirler. Bu durumlar gözlemlenerek tanı konulabilir. Okul çağındaki çocuklarda tanı konulabilmesi için çocukla birebir iletişime geçerek bilgi alınabilir. Çocuk pedagog karşısında kendini rahat hissederse hissetmiş olduğu duygu ve düşüncelerden bahsedebilir. Bu şekilde pedagog çocuktan edindiği bilgiye göre tanı koyabilir. Bu dönemde tanı koyulacağı zaman ailenin görüşlerine de başvurulması gerekir. Çünkü ebeveynler çocukların durumlarını kontrol ederek çocuklarındaki düşünce ve davranış değişiklikleri hakkında pedagoglara bilgi verebilir.
Ergenlik döneminde ortaya çıkan depresyon, yetişkinlerdeki depresyonla aynı şekilde ortaya çıkar. Ayrıca bu dönemde ortaya çıkan depresyon beraberinde alkol ve uyuşturucu gibi zararlı maddelerin kullanımını da beraberinde getirir. Bunun için bu dönemde tanı koymak kolaydır.
Çocukluk Çağı Depresyonu Tedavisi Nasıl Olur?
Çocukluk çağı depresyonu tedavisi için erken teşhis oldukça önemlidir. Yetişkinlerdeki depresyon gibi çocukluk dönemi depresyonu de profesyonel yardım alınarak tedavi edilebilir. Çocukta ortaya çıkan depresyonun tedavisi için pedagoglara başvurularak çeşitli terapiler için hizmet alınabilir. Tedavi süresinin başarılı bir şekilde sonuçlanabilmesi için hem çocuğun hem de aile fertlerinin terapi alması gerekir.
Çocuğa bilişsel davranışçı terapi, kişisel psikoterapi gibi çeşitli terapiler verilerek depresyondan kurtulmasına yardımcı olunabilir. Günümüzde çocukların kullanımına uygun olan antidepresan ilaçlar da vardır. Bu ilaçlar kullanılarak tedavinin sürecine katkıda bulunulabilir.