Kleptomani, Yunanca hırsız anlamına gelen “Kleptes” kökünden gelmektedir. Türkçeye “Çalma Deliliği” olarak çevrilen bu hastalığa nadir olarak rastlanmaktadır. Çalma hastalığı, bireyin gerçekten ihtiyacı olmayan ve genellikle çok az değeri olan eşyaları çalma dürtüsünün gelişmesi ve bu dürtünün sürekli olarak tekrar etmesidir. İnsanlar bu hastalıkla karşı karşıya kaldıklarında psikiyatrik destek almaktan korkar ve çekinirler. Bu nedenle durumlarını gizlerler ve utanç halinde yaşarlar.
Çalma hastalığı olarak bilinen Kleptomani hastaları, tipik hırsızların aksine çaldıkları eşyalardan kişisel kazanç elde etmek, cesaretlerini sınamak, intikam almak gibi çeşitli durumlardan dolayı çalmazlar. Bunların aksine, çalma dürtüleri oldukça kuvvetlidir ki bu nedenden dolayı kendilerine engel olamazlar. Bu kişiler, çalma isteği genellikle kendiliğinden ortaya çıkar ve planlama yapmadan ya da başkalarından yardım istemeden eşyaları çalarlar. Bu insanlar genellikle mağazalar, süpermarketler gibi halka açık olan yerlerde eşyaları ya da çeşitli şeyleri çalarlar. Bazı insanlar ise arkadaş ya da iş ortamında, parti ya da davet gibi sosyal ortamlarda hırsızlık yaparlar.
Çalma hastalığı her bin kişiden birinde görülebilir. Ancak bu hastalığa sahip olan bireyler tedavi olmaktan korktukları ve çekindikleri için bu oran normalde daha fazladır. Bu hastalık kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha sık rastlanmaktadır. Bu hastalık kadınlarda saçlarını yolama ya da koparma ile birlikte ortaya çıkmaktadır. Erkekler bu hastalık agresiflik ve saldırganlık durumlarıyla birlikte görülebilir.
Kleptomani Nedenleri Nelerdir?
Çalma hastalığı Nedenleri konusunda birçok farklı görüş yer almaktadır. Bir görüşe göre bireyler alt ve üst benlikler arasında dengeyi sağlayamadıklarından dolayı çalarlar. Başka bir görüşe göreyse, insanlar kendini cezalandırmak, suçlamak için çalma eylemine kalkışırlar. Ünlü düşünür Freud’a göre ise bu durumun ortaya çıkmasında bireyin bastırılmış çatışmaları rol almaktadır. Ancak genel olarak Kleptomani Nedenleri şunlardır.
- Beyinde yer alan serotonin, insanların ruh halini ve duygularını düzenlemeye yardımcı olur. Serotonin bireylerde yeterli miktarda olmadığında dürtü bozukluklarına yol açabilir. Dürtü bozuklukları arasında yer alan çalma hastalığa bu nedenden kaynaklanıyor olabilir.
- Çalma eylemi dopamin salgılanmasına yol açabilir. Dopamin, ödül ve tatmin duygusunu geliştirdiği için bazı insanlar bu hissi tekrar tekrar yaşamak isterler.
- Dürtüler beyindeki opioid sistemi tarafından düzenlenmektedir. Bu sistemdeki problemlerle çalma dürtüsünün ortaya çımasına yol açabilir.
- Çalma hastalığı epilepsi, beyin atrofisi, demans ve bazı tümör rahatsızlıkları sonucunda da ortaya çıkabilir.
Kleptomani Belirtileri Nelerdir?
Kleptomani belirtileri şu şekilde sıralanabilir.
- İhtiyacı olmasa da eşyaları çalmak için çok güçlü dürtülere sahip olma ve bu dürtüleri kontrol etmekte zorlanma ya da kontrol edememe
- Çalma dürtüsü ortaya çıktığında hissedilen gerginlik, endişe ve uyarılma gibi çeşitli hisler
- Herhangi bir şeyi çaldığında zevk, rahatlama ya da tatmin olma gibi duygular
- Bir şeyleri çaldıktan sonra kendini suçlu hissetme, pişmanlık duyma, çaldıktan sonra kendinden nefret etme
- Çalma eyleminden sonra aşırı derece utanma ya da tutuklanma korkusu
- Çalma isteğinin hiçbir neden yokken sürekli tekrarlaması
Kleptomani Hastalığına Eşlik Eden Diğer Hastalıklar
Yapılan araştırmalar ve klinik çalışmaları çalma rahatsızlığının hiçbir zaman tek başına ortaya çıkan bir hastalık olmadığını göstermektedir. Bu rahatsızlıkla karşı karşıya olan bireyler genellikle çeşitli psikolojik rahatsızlıklarla karşı karşıyadırlar. Bu rahatsızlığa eşlik eden diğer rahatsızlıklardan bazıları şunlardır.
- Depresyon
- Takıntı problemleri
- Zararlı madde bağımlılığı
- Cinsel işlev bozuklukları
- Yeme bozuklukları
- Kompulsif bozukluklar
Kleptomani Tedavisi Nasıl Olur?
Çalma hastalığı tedavi edilmediğinde iş ve özel hayatında ciddi duygusal, yasal ve finansal sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bu hastalığa sahip olan bireyler ilk olarak hasta olduklarını kabul etmeli ve tedavi için psikologlara ya da uzmanlara başvurmalıdırlar.
Kleptomaniyle karşı karşıya kalan bireylerin bu durumdan kendi kendilerine kurtulmaları oldukça zordur. Bu nedenle psikologlara başvurarak Kleptomani Tedavisi için yardım almaları gerekir. Çalma hastalığının tedavisi genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisiyle gerçekleştirilir.
Kleptomani Hastasına Nasıl Davranılmalı
Kleptomani hastası olan bireylere öncellikle toplum önünde suçlayıcı ya da karalayıcı tutumlarda bulunmamalısınız. Bu durumun bir hastalık olduğunu ve gerekli şartlar yerine getirildiğinde bireyin bu hastalıktan kurtulacağını hasta bireye anlatarak tedavi alması için onu ikna etmeye çalışmalısınız.
Hasta bireye bu durumun herhangi bir hatadan kaynaklanmadığını, tüm insanların başına gelebileceğini anlatarak bireyin tedavi olmasına yardımcı olabilirsiniz. Eğer hasta birey ya da çevresindeki insanlar bu durumu önemsemediğinde, birey sürekli olarak çalma eylemini gerçekleştirecektir.