Savant Sendromu, önemli seviyede zihinsel engellere sahip olan bir kişinin bazı yetenekleri genel ortalamadan çok daha üst seviyede sergilemesine neden olan karakterize bir durumdur. 1887 yılında Dr. Langdon Down tarafından tanımlanan bu rahatsızlık, Fransızca “Bilge” anlamına gelen “Savior” kelimesinden esinlenerek adlandırılmıştır. Bu hastalığa sahip bireylerin çoğunluğunda zihinsel geriliğinin Otizm rahatsızlığına bağlı olması ve Otizm ile Savant arasında çok güçlü bir olduğunu göstermektedir. Savant becerileri genellikle doğumla birlikte oluşabileceği gibi çocukluk döneminde hatta yetişkinlik dönemlerinde de ortaya çıkabilir.

Genellikle doğumla birlikte ortaya çıkan, ancak bazın doğum sonrasında da meydana gelebilen Savant Sendromu, otizm teşhisi konulan her 10 bireyden bir tanesinde görülebilir. Zihinsel engellere, gelişimsel problemlere ve beyin problemlerine neden olan birçok rahatsızlık sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık erken teşhis edildiğinde ve ilerleyen süreçlerde alınacak olan özel eğitimlerle bireyin Savant becerilerini üst seviyeye çıkarılmasına ve dahi bir bireyin yetişmesine yardımcı olabilir.

Savant Sendromu Nedenleri Nelerdir?

2004 yılının başlarına kadar bu durumun nedenleri hakkında herhangi bir bilgi ya da varsayımlar yoktu. Ancak 2004 yılı içerisinde bu konu hakkında yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda bu durumun genetik yapıdaki çeşitli değişiklikler sonucunda ortaya çıktığı öne sürüldü. Bu genetik değişkenliğin beynin sağ lobunda yer alan bir değişkenliğinin telafi edilmesi için beynin sol lobunda bir hasar oluşması sonucunda ortaya çıktığı ifade edilmiştir. Ancak tüm bu düşünceler henüz kanıtlanmamıştır ve bu durum üzerine hayla birçok araştırma yapılmaktadır.

Otizm rahatsızlığı olan bireyler, Savant sendromunun gelişmesinde en yüksek olasılığa sahip kişilerdir. Savant sendromunda olduğu gibi Otizm rahatsızlığının da nedeni daha tam olarak belirlenememiştir. Yine de bu iki rahatsızlığa sahip bireylerin bazı aynı özellikleri gösterdikleri belirlenmiştir. Genel olarak Savant Sendromu Nedenleri şunlardır.

• Doğum öncesinde annenin korku, panik stersi ya da duygu karmaşalarıyla karşı karşıya kalması
• Doğum sonrasında anne babanın bebeğe yeterli miktarda vakit ayırmaması
• Çocukların gereğinden fazla televizyon, bilgisayar ya da tablet gibi elektronik cihazları kullanması
• Aile genleri, genetik miras

Savant Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Savant, genellikle Otizm rahatsızlığına sahip bireylerde görülmektedir. Bu nedenle Otizm ile aynı belirtileri gösterebilir. Otizm ve Savant Sendromu Belirtileri şunlardır.

• İnsanlar göz teması kurmakta zorlanma ve temas kurmaktan kaçınma
• Konuşma esnasında kullanılan jest ve mimikleri çok az kullanmak ya da hiç kullanmamak
• Sosyal ortamlarda girmek istememek
• Eğlence, ilgi ya da başarıların paylaşılmasına dair ilgi duymamak
• Empati kurmakta zorlanma. Yani diğer insanların acı, üzüntü mutluluk ve öfkeli durumlarını anlamakta zorluklar yaşama
• Yaşıtlarıyla arkadaşlık kuramama
• Konuşmayı geç öğrenme, öğrenmekte güçlük çekeme ya da hiç konuşamama
• Diğer insanlarla iletişim kurmada ya da kurduğu iletişimi devam ettirmede zorluk yaşama
• Sürekli olarak aynı şeyleri yapma ve tekrarlama
• İmaları, deyimleri, esprileri anlamakta güçlük yaşama

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz belirtiler otizm rahatsızlığına işaret edebilir. Otizm rahatsızlığı olan bireylerde de Savant sendromu olabileceği için uzman hekimlere başvurarak teşhis ve tedavi için yardım almalısınız.

Savant Sendromu Özellikleri Nelerdir?

İnsanların ortalamanın altında bir zeka seviyelerine sahip olmalarına rağmen, bir ya da daha fazla alanda aşırı derece bilgili, yetenekli ve becerikli olması durumuna Savant Sendromu denir. Bu insanlarda gelişen yetenekler ve beceriler diğer insanlara göre çok farklı düzeyde ve etkidedir.

Savant durumundaki bireyler diğer insanlara göre çok basamaklı sayıları çarpma, bölme gibi birçok farklı matematiksel işlemleri çok hızlı şekilde yapabilirler. Takvim hesaplama, spor ilgili konularda, harita ya da tarih gibi birçok farklı konuda çok yetenekli olabilirler. Ayıca müzik ve sanat alanlarında oldukça başarılı eserler verebilirler. Tüm bu konulara ek olarak bilim konusunda da çok farklı yetenekler göstererek birçok farklı buluş yapabilir ya da bazı şeyleri daha da fazla geliştirebilirler.

Savant Sendromu Tedavisi Nasıl Olur?

Savant sendromunun bireye herhangi bir zarar verdiği ya da dezavantaj sağladığına dair henüz bir bilgi yoktur. Bu nedenle bireyde sadece bu rahatsızlık mevcutsa tedavi edilmesini gerektirecek bir durum yoktur. Ancak Savant, genellikle kendine eşlik eden ya da altında yatan bazı bozukluklarla birlikte ortaya çıkar. Bu nedenle bu bozuklukların ya da çeşitli nedenlerin tedavi edilmesi gerekir. Uzmanlar bu durumların tedavisinde hasta bireyin Savant yeteneklerinden yararlanması oldukça etkilidir.

Savant Sendromu sonucunda ortaya çıkan bireyin yetenekleri, bilgisi ya da beceresi genellikle yaşamı boyunca bireyde kalır ve etkili olur. Fakat diğer alanlarda ilerleme sağlandığında, Savant yeteneklerinin nadiren de olsa etkilendiğine dair araştırmalar vardır. Ancak yine de bireyin gelişmesi için yardımcı olunacak eğitimler ve diğer çalışmaların bireyin bilgi, beceri ve yeteneklerini daha üst seviye çıkarmaktadır.

Savant sendromuyla karşı karşıya olan bireylerin, sahip oldukları çeşitli dezavantajları karşı kendilerine destek olabilecek çok özel becerileri de mevcuttur. Bu nedenle bu bireyler sahip oldukları bilgi ve yetenekleri geliştirebilmek ve yararlanabilmek için çeşitli yardımlar alması gerekir. Bunun için psikolog ve pedagoglara ya da çeşitli uzman hekimlere başvurmaları gerekir. Bu şekilde hem bireyin bilgi ve yeteneklerini geliştirebilir hem de dezavantajlarının oluşturduğu sıkıntıları ortadan kaldırabilirsiniz.

Savant Sendromu Olan Ünlüler

Günümüze kadar gelmiş geçmiş birçok farklı bilim insanı, araştırmacı, ressam, sanatçı vardır. Bu insanlardan bazılarının yetenekleri, becerileri ve bilgileri diğer insanlara ve meslektaşlarına göre daha fazla iyidir ve çağın ilerisindedir. Bu insanların bu kadar iyi olmasının nedenlerinden biri sahip oldukları Savant yetenekleri olabilir. İşte bazı Savant Sendromu Olan Ünlüler!

• Amerikalı Heykeltraş Alonzo Clemons
• Amerikalı Müzisyen Tony DeBlois
• Amerikalı Müzisyen Leslie Lemke
• Amerikalı Sanatçı Jonathan Lerman
• Filipinli Mariba dahisi Thristan Mendoza
• İngiliz Mimar Stephen Wiltshire
• İngiliz Yazar Daniel Tammet
• Türk Müzik Dehası Buğra Çankır