Yeme bozuklukları, psikolojik rahatsızlıklar arasında yer alan ve hayati tehlikeye yol açabilecek hastalıklardır. İnsanlar yiyecekleri yemekler hakkında karar verirlerken kilolarının ya da vücut şekillerinin nasıl etkileyeceğini düşünebilirler. Ancak bu düşüncelerin bireyin hayatını etkileyecek kadar fazlaysa ve bireyin yeme davranışlarını bundan dolayı ciddi şekilde değiştiriyorsa yeme bozukluklarıyla karşı karşıya olabilirsiniz.
Beslenmek, nefes almak gibi hayati bir gereksinimdir. Ancak çeşitli biyolojik, psikolojik ve toplumsal faktörler bireyler yeme tutumlarında değişimlere gidebilir. İnsanların fiziksel çekicilik ve mükemmel olma uğraşı yeme şekillerine değişikliklere gidebilir. Bu durumda bireyin çeşitli yeme bozuklukları ile karşı karşıya kalmasına yol açabilir. Bu hastalıklar bireyin bedeninde, duygusal ve sosyal yaşantılarında çeşitli anormalliklere yol açacağından birey fiziksel ve psikolojik olarak ciddi şekilde zarar görebilir. Bu nedenle bu hastalıklarla karşı karşıya olan bireylerin öncelikle hastalıklarını kabul etmeleri ve daha sonra uzman hekimlere başvurarak tedavi olmaları gerekir.
Yeme Bozuklukları Nedenleri Nelerdir?
Yeme bozuklukları nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Beslenme ve yeme hastalıkları kişinin genetik yatkınlığından, psikolojik ve biyolojik nedenlerden, çevresel faktörlerden dolayı ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu rahatsızlıkların ortaya çıkmasında genellikle özgüven problemleri, depresyon, değersiz hissetme, kimlik karmaşası, aile içi çatışma ve kişilik özellikleri gibi etkenlerinde etkili olduğu düşünülmektedir.
Yeme Bozuklukları Çeşitleri Nelerdir?
Yeme bozuklukları denilince insanların aklına Anoreksiya Nervoza ve bulimia nervoza gelmektir. Ancak sadece bozukluklar bunlarla sınırlı değildir. Yeme bozuklukları çeşitleri şunlardır.
Anoreksiya Nervoza
İnsanların kilo almaktan ya da çok şişmanlamaktan korkması veya kilosunun normal olmasına rağmen yinede zayıflamak için çeşitli davranışlar sergilemesine Anoreksiya Nervoza denir. Bu bozukluk genellikle bireyin vücut ağırlığını ya da vücudunun şeklini algılamasında bir sorun olmasıyla ortaya çıkar.
Anoreksiya Nervoza rahatsızlığıyla karşı karşıya olan bireyler ideal kilolarında olmalarına rağmen kendilerini çok şişman hissederler. Bu nedenle sürekli zayıflamaya çalışırlar. Ancak bu durum bireyi hem psikolojik hem de fiziksel olarak ciddi şekilde etkiler. Bireyin bu durumla kendi kendine başa çıkabilmesi oldukça zordur. Tedavi için uzman hekimlere başvurulması gerekir. Anoreksiya Nervoza hakkındaki tüm ayrıntılı bilgilere vermiş olduğumuz linkten ulaşabilirsiniz.
Bulimiya Nervoza
Bulimiya nervoza hastaları bir süre içerisinde, normal bir insanın yiyebileceği yemekten çok daha fazlasını yemesidir. Birey bu süre içerisinde kendine hâkim olmaz ve yeme dürtüsünü kontrol altına alamaz. Bu rahatsızlık, bireyin yeme dürtüsüne engel olmadığı için şişmanlamasına neden olan ve bu aldığı kiloları geri vermek için çaba göstermesiyle alakalı karakterize bir sorundur. Hasta kendi başına ne kadar çaba gösterirse göstersin yeme dürtüsünü dizginleyemez. Bu nedenle psikologlara başvurarak tedavi ve terapi hizmetleri alması gerekir.
Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu
Bireyin çok kısa bir zaman içinde, yiyebileceği miktardan çok daha fazla miktar yemek yediği, yemek yeme dürtüsünü durduramadığı ve bu durumun sürekli tekrar ettiği bir yeme bozukluğudur. Yeme bozuklukları arasında yer alan bu hastalık bireyin rahatsızlık hissede kadar yemek yemesine neden olur. Bu insanlar çok fazla yediğinden dolayı utanç hissederler ve bu nedenle yalnız yemek isterler. Daha sonrada çok fazla yediklerinden dolayı suçluluk hissederler.
Pika
Kişinin belirli süre aralıklarla sürekli olarak besin değeri olmayan maddeleri yemesinden kaynaklanan bir bozukluktur. Bu hastalığa sahip olan insanlar kâğıt, toprak, sabun, diş macunu, kil gibi hiçbir besin değeri olmayan maddeleri tüketirler. Bu rahatsızlığa genellikle çocukluk dönemlerinde rastlansa da her yaştan insanlarda bu rahatsızlıkla karşı karşıya kalabilir.
Ruminasyon Bozukluğu
Bireyin herhangi bir besini çiğneyip yuttuktan sonra bilinçli bir şekilde ve kendi isteğiyle tekrar ağzına gelmesini sağlamak ve tekrar çiğneyerek yutmasını ifade eden bir hastalıktır. Genellikle çocuklarda ortaya çıkan Yeme Bozuklukları arasında yer almaktadır.
Kısıtlı Yiyecek Alımı Bozukluğu
Çok fazla kilo kaybı ya da tüp yardımıyla beslenme, ağızdan besin takviyesi almaya bağlı kalma halidir.
Gece Yeme Sendromu
Günlük alınan enerjinin %50’sinden fazlasını akşam yemeğinden sonraki süreçte alınması ve bunun sonucunda da sabahları iştahsızlık, uyku problemleri gibi sorunlarla karakterize bir problemdir. Geçmişte Bariatrik bir cerrahi müdahale geçirmiş bireylerin yaklaşık olarak %40’ında bu problem ortaya çıkabilir.
Yeme Bozuklukları Tedavisi Nasıl Olur?
Yeme bozuklukları tedavisi için psikologlar, iç hastalıkları uzmanları ve diğer uzmanlar birlikte görev yaparlar. Öncelikle bireyin hastalığının teşhisi konulabilmesi için vücut kitle endeksleri ölçülür. Daha sonra çeşitli testler ve hastalık geçmişleri incelenerek hastalıkların tanısı konulabilir. Daha sonra hasta bireyin tedavi edilebilmesi için tedavi, terapi ve destek hizmetlerine başvurulur. Bireyin hastalığını kabul etmesi, tedavi için istekli ve inançlı olması tedavinin olumlu sonuçlanması için oldukça önemlidir.