Diş gıcırdatma ya da sıkma hastalığı olarak bilinen Bruksizm, normalde uyku ile alakalı bir rahatsızlık olarak kabul edilmektedir. Çünkü bu rahatsızlığı olan bireyler genellikle uyurken horlama, nefes almada duraksama, uyku apnesi gibi diğer uyku rahatsızlıklarına da sahiptirler. Ancak diş sıkma ya da gıcırdatma rahatsızlığı dişlerde ciddi sorunlara neden olabileceği için ağız ve diş sağlığı alanını da ilgilendirmektedir.
Bruksizm (Diş Gıcırdatma) Nedir?
Bruksizm, günlük yaşantının getirmiş olduğu stres sonucunda gece uykusu esnasında kişinin dişlerini sıkması ya da dişlerini gıcırdatmasına neden olan bir hastalıktır. İnsanlar bu eylemleri genellikle istemsizce ve farkında olmadan gerçekleştirirler. İnsanların yaşantısındaki stres ne kadar artarsa, beyne iletilen streste o kadar artar. Bu durumda çiğneme kaslarının güçlenmesine yol açar. Sonuç olarak bireyler istemsizce dişlerini sıkmaya devam ederler.
Diş gıcırdatma ya da sıkma eylemi, insanların uykuda olduğu anda ortaya çıktığı için fark edilmesi kolay değildir. Ancak bu hastalık kendini bazı belirtilerle ya da neden olduğu diğer hastalıklarla gösterebilir.
Bruksizm Neden Olur?
Bruksizm tam olarak hangi nedenden dolayı ortaya çıktığı bilinmeyen bir hastalıktır. Ancak genetik, fiziksel ve psikolojik bazı etkenlerin bu rahatsızlığa yol açtığı tahmin edilmektedir. İnsanların sahip oldukları kişilik özellikleri, kullandığı çeşitli ilaçların yan etkileri gibi durumlarda bu rahatsızlığa neden olabilir.
Diş gıcırdatma rahatsızlığının belirtisi olarak genelde stres gösterilmektedir. Strese ek olarak anksiyete krizleri, öfke hayal kırıklığı ya da gerginlik gibi çeşitli duygularda bu rahatsızlığa neden olabilir. Diş gıcırdatma problemine Parkinson, uyku apnesi, reflü, epilepsi, dikkat eksikliği, hiperaktivite, demans, gastroözofageal gibi çeşitli rahatsızlıklarda yol açabilir.
Bu rahatsızlık uyku esnasındaki bir bireyin çeşitli şekilde uyarılması ya da uyku esnasında çiğneme gibi eylemleri gerçekleştirmesi sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Ayrıca insanların yaşları bu rahatsızlıkla karşılaşma olasılıkları da artabilir. Bu rahatsızlık çocuklarda, genç ve yetişkinlere göre daha çok görülebilir. Bu durum çocukların yaş alması ve yetişkinliğe geçmesiyle kendiliğinden ortadan kalkabilir.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Dişlerin gıcırdatılması ve sıkılması durumunda insanlarda çeşitli belirtiler oluşabilir. Bruksizm belirtileri şu şekilde sıralanabilir.
- İnsanların uyku partnerlerinin duyacağı sesle dişlerini gıcırdatması
- Dişlerin sıkma ve gıcırdatmadan kaynaklanan diş ağrıları
- Dişte çeşitli gıdalara ve durumlara karşı oluşan hassasiyet
- Dişlerde meydana gelen çatlaklar, düzleşmeler, gevşemeler ya da çeşitli deformasyonlar
- Çenede, boyunda, yüzde meydana gelen ağrılar
- Diş minesinin görünmesine neden olacak aşınmalar
- Kulakta herhangi bir rahatsızlık gözlemlenememesine rağmen kulakta meydana gelen ağrılar
- Şakaklarda başlayan ve sıklıkla tekrar eden baş ağrısı
- Uyku problemleri
- Diş sıkma sonucunda yanakların iç kısmında oluşan deformasyonlar
- Çenenin sebepsiz yere kilitlenmesi
Yukarıda bahsedilen belirtiler diğer ağız ve diş rahatsızlıklarından ya da diğer çeşitli hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir. Ancak bu belirtilerden birden fazlasına sahipseniz ve bu rahatsızlığınızın olup olmadığından şüpheleniyorsanız biran önce uzman diş hekimlerine başvurarak yardım almalısınız.
Bruksizm Nasıl Anlaşılır?
Bruksizm, genellikle insanlar uykularındayken karşılaştıkları bir problem olduğundan dolayı fark edilmeyebilir. Ancak birlikte uyuduğunuz insanlar size, gece uyurken dişlerinizi gıcırdatarak ses çıkardığınız söylerse, bu rahatsızlığı anlayabilirsiniz.
Ağız ve diş sağlığı için diş hekimlerine rutin kontrollere gittiğinizde diş hekiminiz muayene esnasında bu rahatsızlığında kontrolünü gerçekleştirecektir. Bu muayene esnasında uzman hekim herhangi bir belirti görürse, bu belirtilerin anlık bir durumdan mı kaynaklandığı, yoksa rahatsızlığın ilerleyip ilerlemediği görmek için sizi tekrar kontrole çağırabilir. Diğer kontrol esnasındaki gözlemleri sonucunda Bruksizm rahatsızlığınızın olup olmadığına karar verebilir ve tedavi gerekiyorsa tedavisi için çeşitli yöntemlere başvurabilir.
Diş sıkma ya da gıcırdatma rahatsızlığı olan bireylerde kulak ağrısı, kas ağrısı, baş ağrısı gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlıkların tedavisi için kulak burun boğaz uzmanına ya da herhangi bir nöroloji uzmanına başvurduğunuzda bu rahatsızlıkla karşı karşıya olduğunuz tespit edilebilir.
Bruksizm Nasıl Geçer?
Bruksizm tedavisi ilk olarak bu hastalığa neyin yol açtığını bulmaktan geçmektedir. Diş hekimleri dişlerinizi kapsamlı şekilde inceleyerek ve sizlere çeşitli sorular sorarak bu hastalığa neyin neden olduğunu belirleyebilir. Bu nedenin tedavi edilmesi sağlanır. Ayrıca dişlerdeki oluşan hasarlara bağlı olarak şu tedavi yöntemlerine de başvurulabilir.
- Diş hekimleri uyku esnasında dişlerinizi gıcırdatmanızı önleyecek çeşitli apareyler takmanızı önerebilir. Size özel olarak üretilecek olan bu apareyler tedavi sürecinde dişleriniz daha fazla hasar görmesini engelleyecektir.
- Bu rahatsızlığın tedavisinin en önemli yolu rahatlamanın ve günlük stresi atmanın yolunu bulmaktan geçmektedir. Bu nedenle müzik dinleyerek, film seyrederek ya da kitap okumak gibi çeşitli eylemlerle günlük stresinizi atabilirsiniz.
- Alt ve üst çenenin tam kapanmasına engel olan hasarlı diler dolgu, kuron ya da ortodonti tedavileriyle düzeltilerek diş gıcırdatması önlenebilir.
Bruksizm Egzersizleri Nedir?
Bruksizm egzersizleri arasında yer alan fasya gevşetmesi ile kısa vadede oldukça etkili sonuçlar alabilirsiniz. Deri altında yer alan ve fasya olarak bilinen yüzün bölgesine masaj yaparak bu bölgedeki kasları gevşetebilirsiniz.
Diş gıcırdatma egzersizlerinden bir tanesi de, dişleriniz sıktığınızda sertlik hissettiğiniz bölgelere basınç uygulamaktır. Dişlerinizi sıkın ve sertlik hissettiğiniz yerlere 5 saniye boyunca basın uygulayın. Bu egzersizi gün içinde 3 – 5 kez tekrarlayabilirsiniz. Ayrıca gün içerisinde yüz bölgesinde sert hissettiğiniz bölgelere basınç uygulayarak ve masaj yaparak bu bölgelerdeki sertlikleri gevşetebilirsiniz.
Bruksizm Botoks Tedavisi Nedir?
Bruksizm botoks tedavisi sayesinde çene ve şakak bölgelerindeki kaslarınızın gevşemesine yardımcı olarak bu rahatsızlık tedavi edilmeye çalışılır. Çeşitli bakteriler sonucunda salgılanan proteinin, çene ve şakak kaslarını gevşetmesi için bu bölgeye enjekte edilir. Bu şekilde kaslar gevşer ve diş gıcırdatma problemi tedavi edilmeye çalışılır. Ancak bu tedavi, diş sıkma ya da gıcırdatma neden olan olayı tedavi etmez, sadece semptomları ortadan kaldırmaya çalışır. Tedavi etkisini kaybedince diş gıcırdatama geri dönebilir.