Davranış bozuklukları, çocukların içindeki yaşadıkları çeşitli anlamsızlıkları ve çatışmaları davranışlarına aktarması sonucunda ortaya çıkabilir. Davranış bozukluğu olarak adlandırılan bu davranışlar hırçınlık, sinirlilik, asilik, intaçlılık, yalan söyleme, kavga etme ya da küfür etme gibi çeşitli eylemlerdir. Ancak tüm bu eylemler çocuklarınızda davranış bozukluğunun olduğu anlamına gelmez. Bu eylemler çocukluk dönemlerinde her çocukta ortaya çıkabilir. Bu eylemlerin davranışlarda bir sorun oluşturması, eylemlerin sıklığına ve şiddetine bağlıdır.
Çocukların gelişimi her çocuk için farklı olabilir. Her çocuğun kendine özgü bir gelişim şekli vardır ve bu durumda tüm çocukları birbirinden farklı hale getirmektedir. Bu farklılıklar ebeveynler tarafından dikkatli bir şekilde takip edilmelidir. Çünkü bu farklılıklar davranış bozukluklarına yol açabilir.
Davranış bozuklukları olan insanlar, kurallara uymada, başkalarıyla empati kurmada, karşısındaki insanların duygularını anlamada ya da iletişim kurmada zorluklar çekebilir. Bu durumlardan kaynaklanan öfke problemleriyle, kurallara uymama, kavga etme, başkalarını suçlama ve yalan söyleme gibi çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Ayrıca kendisinin ve çevresindeki insanların durumlarını tehlikeye sokabilecek davranışlarda bulanabilirler.
Davranış Bozuklukları Nasıl Anlaşılır?
Çocuklarınızda davranış bozukluğu olup olmadığını anlamak için şu durumlara dikkat edebilirsiniz.
Çocuklarınızın davranışları yaşlarına uygun mu?
Çocukların gelişme ve büyüme süreci ne kadar keyifli olsa da sıkıntılı bir süreçtir. Çocuklar çevresindeki insanları ve kendilerine merak ederler ve keşfetmeye çalışırlar. Gelişme döneminde çocuklar genellikle sınırlardan hoşlanmazlar. Canları nasıl istiyorsa öyle davranmak isterler. İstedikleri zaman yemek, istediği zaman oynamak ve uyumak gibi davranışlar sergilerler.
2 – 5 yaş arasındaki çocuklarda bu davranışlar ortaya çıkabilir. Ayrıca bu yaşlardaki çocuklar tüm ilgiyi kendi üzerilerinde olması isterler. Bu nedenle de tüm duygularını ve davranışlarını abartılı bir şekilde ifade edebilirler. Bu durumları göz önüne alarak davranışlarının yaşlarına uygun olup olmadığına karar verilebilir.
Çocuklarınızın davranışlarını ne sıklıkla tekrarlıyor?
Anne – babanın boşanması, taşınma, okul değiştirme gibi durumlar sonucunda çocuklarınızın davranışlarında değişmeler ve aşırılıklar gözlemlenebilir. Bu durumlar da bu tür eylemleri sergilemesi normaldir. Ancak çocuklarınız sinirlilik, asilik, yalan söyleme, kavga etme, küfür etme gibi eylemleri sıklıkla ve hiçbir neden olmadan gerçekleştiriyorsa davranış bozukluğu rahatsızlığıyla karşı karşıya olabilir.
Çocuklarınızın olumsuz davranışları sonucunda pişmanlık duyuyor mu?
Anne babasının ya da çevresindeki insanların dikkatini çekmek isteyen bir çocuk, değişik ve anlamsız hareketler ve davranışlar sergileyebilir. Ancak dikkat çekmek için çevresindeki insanlara ve eşyalara zarar veriyorsa, yalan söylüyorsa, hırsızlık gibi çeşitli kötü davranışlara başvuruyorsa, çocukta davranış bozukluğu olabilir. Özelliklede tüm uyarılara rağmen bu davranışları tekrarlıyorsa ve hiçbir şekilde pişmanlık duymuyorsa bu rahatsızlığın tedavisi için uzman hekimlere başvurmanızı tavsiye ederiz.
Davranış Bozukluğunun Görülme Sıklığı Nedir?
Yapılan bilimsel araştırmaları göre toplumun %2,6 ila %15’inde davranış bozukluğu gözükme riski vardır. Ancak klinik uygulamaları incelendiğinde bu oranını %20 üzerinde olduğu görülmektedir. Bu bozukluklar erkek çocuklarda, kız çocuklara göre daha sık görülmektedir. Genellikle 4 – 8 yaşları bu rahatsızlığın başlangıç yaşı olarak kabul edilmektedir. Davranış bozuklukları beraberinde dikkat eksikliği, hiperaktivite, kaygı bozukluğu, depresyon gibi rahatsızlıkları da getirebilir.
Davranış Bozuklukları Türleri Nelerdir?
Davranış bozukluklarının Karşıt Olma – Karşıt Gelme ve Davranım Bozukluğu olarak iki türde incelenir.
Karşıt Olma – Karşıt Gelme Davranış Bozuklukları
Çok çabuk öfkelenen, otorite ve kurallarla çatışan, kasti bir şekilde diğer insanların sinirlenmesini neden olan, kendi yaptıklarından dolayı başkalarını suçlayan, çok fazla alınganlık gösteren ya da çevresindekilerin yaptıklarına kolayca sinirlenebilen çocuklarda bu rahatsızlık olabilir. Ayrıca karşıt olma ve gelme davranış bozuklukları olan çocuklarda kin duyma, intikam alma gibi duygular çok fazladır. Bu rahatsızlık çocukların hem aile hem de sosyal hayatını olumsuz etkiler. Bu nedenle uzman hekimler tarafından biran önce tedavi edilmesi gerekir.
Davranım Bozukluğu
Davranım bozukluğu, çocuklarda ve gençlerde ortaya çıkan davranışsal ve duygusal bozuklukların oluştuğu bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın temel belirtileri arasında diğer insanların haklarına saldırma, toplumsal ya da sosyal kuralları kabul etmeme, zarar verme ve saldırganlık gibi davranışlar yer almaktadır. Bu davranışları bu rahatsızlığa sahip bireyler sıklıkla tekrarlarlar. Davranım bozukluğu olan bireyler insanlara ve hayvanlara, eşyalara zarar verebilir. Dolandırıcılık, hırsızlık gibi eylemlerde bulunabilir.
Davranış Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?
Davranış bozuklukları tedavisinde ilk olarak bu rahatsızlıkları yol açan ya da altta yatan nedenler belirlenir. Belirlenen nedenlerin tedavi edilmesi ile bu rahatsızlık tedavi edilmiş olur. Tedavi sürecinde ebeveynlerin sergileyecekleri tutum ve davranışlar çocuğun bu davranışlardan kurtulabilmesi açısından oldukça önemlidir.
Çocuklar yaşadıkları ortamda ve çevrede sevilmediklerini ya da istenmediklerini sezerse ya da anlarsa davranışlarındaki bozukluklar artabilir. Dolayısıyla çocukların yaşadıkları ortam oldukça önemlidir. Bu nedenle çocuklar ve aile fertlerinin çeşitli terapiler sayesinde aralarındaki ilişkileri ve iletişimi güçlendirebilirler.