Kardeş kıskançlığı davranış bozukluğuna yol açabilecek bir duygudur. Kardeşler arasında kıskançlığın olması, aşırıya kaçmadığı sürece normal bir durumdur. Kardeşler arasındaki kıskançlıkta önemli olan, kıskançlığın boyutudur. Çocuklar, kardeşlerinin daha iyi olduğunu ve kardeşlerine göre daha az sevildiklerini düşünebilirler. Bu nedenle de kıskançlık gösterebilirler. Bu kıskançlıklar kontrol altına alınmadığında, davranış bozukluğuna kadar yol açabilir.
Kardeşler arasında ortaya çıkan kıskançlık, büyük çocuğun kendinden sonra gelen kardeşini kıskanmasıyla ortaya çıkar. İlk çocuk, ailenin ilk göz ağrısı olduğundan ailenin odak noktasıdır. Aileler sonradan gelecek çocuğu da, ilk çocukları gibi görecekler ve sevgi göstereceklerdir. Ancak bu sevginin ve ilginin paylaşılmasını istemeyebilir. Özelliklede annenin bebekle daha çok ilgilendiğini düşünen büyük çocuk, ihmal edildiğini, sevilmediğini düşünebilir. Bunun sonucunda da acı çekebilir ve üzülebilir, daha sonrada küçük kardeşi kıskanabilir.
Kardeş Kıskançlığı Nedenleri Nelerdir?
Kardeş kıskançlığı durumunun en büyük nedeni, anne babanın çocuğa karşı olan tutum ve davranışlarıdır. Ayrıca çocuğun gelişme ve büyüme çağında olması da bu kıskançlığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu kıskançlığa neden olan diğer etkenler şunlardır.
- Yeni kardeş gelene kadar, ebeveynlerinden çok fazla ilgi ve sevgi gören çocukların tüm bu durumun kardeşlerine geçeceği düşüncesi
- Ebeveynlerin büyük kardeşe daha az zaman ayırması
- Kardeşler arasındaki yaş farkının az olması
- Kardeşlerinin cinsiyetlerinin farklı olması
- Anne babanın ya da yakınlarının büyük çocukla diğer çocuklar arasında kıyaslamalar yapmaları
Yukarıdaki durumlar kardeşler arasında kıskançlık duygusunun oluşmasına yol açabilir.
Kardeş Kıskançlığı Belirtileri Nelerdir?
Kardeş Kıskançlığı birçok farklı belirtiyle kendini gösterebilir. Ancak en belirgin belirtisi çocuğun anne ve babasından uzaklaşmasıdır. Büyük çocuk, kardeşini kıskandığında genellikle anne babasından uzaklaşır, onları dinlemez ve saldırgan davranışlar sergileyebilir. Küçük kardeşine karşı şiddet eğiliminde olabilir.
Büyük çocuk, kardeşinin yaptığı gibi altını ıslatma, parmak emme gibi çeşitli davranışlarda sergileyebilir. Diğer kardeş kıskançlığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir.
- Kardeşine karşı öfke, kin, nefret gibi duygular ya da kardeşini çok sevme, koruma gibi karşıt duyguları bir arada hissetme
- Çocuk kendisine olan sevgi ve ilginin kardeşine geçtiğini düşünerek anne babasında uzaklaşır, kendi içine kapanır, bir şeyler yemede ya da içmede problemler çıkartır.
- Sürekli kâbus görürler, sürekli olarak tuvaletlerinin geldiğini ifade ederek altını ıslatabilirler. Bunu yapmalarının sebebiyse ilgili kendi üzerlerine çekmek istemeleridir.
- Gün içerisinde sürekli olarak sinirli ve huzursuz bir görüntü sergilerler. Sakinleştirilmeye çalıştıklarında daha da öfkelenebilirler.
- Evden ayrılmak istemezler. Baş ağrısı, mide bulantısı gibi çeşitli bahanelerle okula gitmek istemezler.
- Bazı durumlarda bu kıskançlık, kardeşler arasında kavgaya dönüşebilir. Ya da kardeşinin oyuncaklarına zarar verme gibi durumlar sergilenmesine de yol açabilir.
- Sürekli olarak anne babalarını kendini sevip sevmediklerini sorarlar. Kendilerini sevdiklerinden emin olmak isterler.
- Küçük yaştaki çocuklarda kardeşler arasındaki kıskançlık kekemelik, emeklemeye geri dönmek, bebek gibi konuşmak ve davranmak, biberon kullanmak gibi çeşitli belirtiler gösterebilir.
Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?
Kardeş kıskançlığı duygusunu oluştuysa ortadan kaldırmak için ya da ortaya çıkmadan önlemek için çeşitli yöntemlere başvurulabilir.
Çocuklarınızla Aranızdaki Bağı Kuvvetlendirmelisiniz
Anne babalar çocukları arasında bir kıskançlık durumu oluşmaması için tüm çocuklarıyla günlük olarak düzenli vakitler geçirmeleri gerekir. Ayrıca çocuklarına sevgilerinin eşit dağılacağını, hepsini çok sevdiklerini anlatmaları gerekir.
Çocuklarınıza Karşı Güler Yüzlü Olmalısınız
Çocuklarınızı karşı anne baba olarak sürekli güler yüzlü olduğunuzda taktirde, çocuklarının stresten uzak durmasına ve endişelenmemelerine yardımcı olursunuz.
Çocuklarınızı Sabırlı Olmayı Öğretmelisiniz
Kardeşler arasında kıskançlık olduğunda, ebeveynlerin bir çocuklarına yardım ettiklerinde diğer çocuğun benim de ihtiyacım var bana da yardım edin diye söylemlerini duyabilirsiniz. Bu durumda çocuğunuza kardeşinin küçük olduğunu, kendi kendine bunları yapamayacağını anlatabilirsiniz. Ayrıca kardeşlerini yardım ettikten sonra ona da yardımcı olacağınız anlatarak sabırlı olmasını öğretebilirsiniz.
Kıskançlık Sergileyen Çocukla Bir Yetişkinmiş Gibi Konuşmalısınız
Kıskançlık gösteren çocuğunu karşınıza alarak bir yetişkinmiş gibi konuşmalısınız. Bu sayede çocuğunuzun duygularını tam olarak öğrenerek bu duygularının yanlış olduğunu düzgünce anlatabilirsiniz.
Hamilelikten İtibaren Aile Fertlerinden Yardım İstemelisiniz
Hamilelikten itibaren çocuğunuzun bakımı ve ilgisi için yardım almalısınız. Çocuk doğduktan sonra yemek yedirme, ödev yapma, banyo yaptırma gibi durumlarda aile büyüklerinden yardım alabilirsiniz. Bunun yapılmasındaki sebep yeni bebek doğduğunda ilgiyi yeni bebekle ilgilenmek zorunda olacağınız için, büyük çocuğunuzda kıskançlık duygusunun oluşmamasıdır. Büyük çocuğunuzun yemek yeme, banyo yaptırılmasında küçüklüğünden beri aile büyükleri yardımcı olduğundan yeni bebek doğduğunda yardımcı olabilirler. Bu sayede de Yeni doğan kardeş kıskançlığı ortaya çıkmayacaktır.