Ruminasyon Bozukluğu, alınan gıdaların kusma olmadan ağza geri gelmesi ile alakalı bir yeme bozukluğudur. Ruminasyon “Geviş Getirmek” anlamına gelir. İlk zamanlarda bebeklerde, çocuklarda ve ergenlerde görülen bir yeme bozukluğu olarak kabul edilmiştir. İlerleyen süreçlerde bu hastalığın her yaştaki bireylerde ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Vücuttaki memnuniyetsizliğin bu durumu tetiklediği saptanmıştır.
Ruminasyon, keçi, koyun ve inek gibi geviş getiren hayvanlarda besinlerin sindirimini kolaylaştırabilmesi için normal olarak gerçekleştirilmektedir. Ancak bu durumun insanlarda sürekli olarak ortaya çıkması patolojik bir durumdur. Bu rahatsızlık genellikle bebeklerde, çocuklarda ve gelişme geriliği olan bireylerde yatıştırıcı bir davranış olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında fiziksel faktörlerin rolü olup olmadığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak birçok farklı mide rahatsızlığında bulantı ya da kusma durumlarının ruminasyon durumundan önce geliştiği veya bu durumlara eşlik ettiği düşünülmektedir.
Ruminasyon Bozukluğu Özellikleri Nelerdir?
Ruminasyon bozukluğu özellikleri arasında yer alan en belirgin özellik, yeme davranışları normal seyrederken, tekrar eden regürjitasyon ve gıdaların çiğnenmesidir. Bu sırada bebekler emme hareketlerini yaparken sırtlarını gererek pozisyonlarını alırlar ve kafalarına geriye doğru yaslarlar. Bu şekilde kendilerine uyarıyor ya da yatıştırıyor gibi bir görüntü sergilerler.
Ruminasyon durumunda öğürme, kısma ya da yemekten hoşlanmadığından dolayı çıkarma gibi durumlar söz konusu değildir. Bu rahatsızlık bireylerin yemek yemesinden yaklaşık olarak 10 – 15 dakika sonra yediklerinin geri ağzına gelmesine neden olur. Bu durum 1 – 2 saat kadar sürebilir. Tüketilen besinlerin ağza gelmesi durumu sıvılarda da gözlemlenebilir. Regurjiyasyon genellikle ekşi ya da acı bir tat vermez. Genellikle son olarak tüketmiş olduğunuz yemeğe ya da içeceğe benzer bir tat verir. Bu rahatsızlık bireylerin çeşitli beslenme bozukluklarıyla karşı karşıya kalmasına, hastalıklara karşı direnç göstermemesine, dehidrasyon, kilo kaybı, elektronik dengesizlik ve özofajit gibi çeşitli durumlara yol açabilir.
Ruminasyon nadiren görülen bir durumdur. Gelişim geriliği olan bireylerde hangi yaşında olursa olsun bu rahatsızlıklarla karşı karşıya kalabilir. Normal şekilde gelişim gösteren çocuklarda bu durum 3 ila 12 aylık dönemler arasında ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık sadece bebeklik ya da çocukluk dönemlerinde ortaya çıkmaz. Yetişkin bireylerde bu hastalıkla karşı karşıya kalabilir. Ancak bu rahatsızlık yetişkin bireylerde genellikle diğer yeme bozukluklarıyla birlikte ortaya çıkabilir.
Ruminasyon bozukluğunun klinik özellikleri tam olarak bilinmemesi ya da uzmanların sıklıkla karşılaşmadıkları bir rahatsızlık olmasından dolayı yanlış tanı riski oldukça yüksektir. Bu nedenle bireyler bu rahatsızlığın tanısı için psikolog, beslenme uzmanları ve ilgili hekimlere başvurarak tüm yaşadıklarını eksiksiz ve doğru şekilde anlatması ve gerekli tetkikleri yaptırması gerekir. Aksi taktirde yanlış tanı konulmasına, gereksiz tedavilere başvurulmasına ve yanlış ilaç kullanımlarına başvurularak daha ciddi problemlerle karşı karşıya kalınabilir.
Ruminasyon Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Ruminasyon Bozukluğu nedenleri arasında genellikle kültürel, sosyo ekonomik, organik ve psikodinamik faktörler yer almaktadır. Özellikle de olumsuz psikososyal çevre ve stresli yaşam koşulları bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında etkili rol oynamaktadırlar. Anne ve çocuk ilişkisindeki yetersizlik, uyaranlardan herhangi birindeki eksiklik, çocuğun ihmal edilmesi, çocuğun ilerleyen süreçte kendini rahatlatmaya gitmesine neden olabilir. Çocuk bu şekilde yediklerini tekrar ağzına geri getirerek yeme sürecini tekrar başlatır ve kendini rahatlatarak gerginlikten uzaklaşmaya çalışabilir. Ruminasyon sendromu genellikle zeka geriliği ile birlikte görülmektedir. Bebeklerdeki ya da çocuklardaki gelişim geriliği de bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına yol açar.
Ruminasyon Bozukluğu Tedavisi Nasıl Olur?
Ruminasyon bozukluğu genellikle kendiliğinden iyileşen bir yeme bozukluğudur. Yetişkinlerde ruminasyon bozukluğu kronik bir durum olabilir. Bu hastalığın kesin tedavisi şudur diyebileceğimiz bir tedavi yoktur. Ancak hastalığın orta çıkmasında etkili olan nedenlerin belirlenmesi tedavi sürecinin planlanabilmesi için oldukça önemlidir.
Ruminasyon bozukluğu tedavisi kormorbid durumlar ve hastalığın şiddetine göre değişkenlik göstermektedir. Tedavi sürecinde davranışçı terapilerle bireylerin yeme davranışlarının farkındalığı artırılabilir. Hastalığın neden olduğu fizyolojik uyaranları azaltabilmek için gevşeme egzersizleri ya da plates ve yoga gibi çeşitli sporlar yapılabilir. Bu şekilde hastaların dikkati farklı yöne çekilebilir ve sistematik olarak duyarsızlaşmasına yardımcı olunarak, alışkanlık tersine çevrilebilir.
Yapılan araştırmalara göre hastalığın tedavisinde uygulanan diyafragmatik solunum egzersizlerinin ruminasyon durumunu başlatan abdominal basınç artışını sağlayan dürtülerle yarıştığı belirlendi. Bu şekilde solunum egzersizleri sayesinde ruminasyon durumu tersine dönüştürülebilir. Bu hastalıkla karşı karşıya olan bireyler, yemeğin başlaması ya da sonlaması veya yemek yerken tıkanmışlık hissi gibi dış ipuçlarına cevap olarak öğrenilmiş bir alışkanlığa sahip olabilirler. Bireyler bu durumun öğrenilmiş bir davranış olduğunun farkına varmaya bilirler. Bu durumda da bireyin ruminasyon durumuna bakış açısını geliştirmek için çeşitli terapilere başvurulabilir. Bu şekilde bireyin alışkanlığından kurtulmasına yardımcı olunur.