Uyku insanların yaşantısında oldukça önemli bir yere sahiptir. Gün boyunca yorulan vücudun dinlenmesine, sinir sistemlerinizin yenilenmesi, fiziksel ve zihinsel sağlığımızı korumamıza yardımcı olan bir gereksinimdir. Bu nedenle insanlar her gün yeterli miktarda ve kaliteli bir şekilde uyumalıdır. Ancak bazı durumlar insanların uyku problemleri yaşamalarına yol açabilir. Bu problemlere Uyku Bozukluğu rahatsızlıkları denmektedir. Uyku bozuklukları arasında uykusuzluk, uykuya dalamama, erken uyanma, çok fazla uyuma gibi çeşitli rahatsızlıklar yer almaktadır.

Uyku, günlük yaşamın getirdiği koşuşturmaca ve stresler sonucunda ortaya çıkan durumların zararlı etkilerini onarmak ve toksik maddelerin atılmasına yardımcı olur ve vücudun yeni bir güne hazırlanmasına yardımcı olur. Buna ek olarak beyin fonksiyonlarının kendine gelmesine, beyin hücrelerinin dinlenmesine ve gün içinde elde edilen ya da öğrenilen bilgilerin hafıza atılmasına yardımcı olur. Uyku genellikle dinlendirici non – REM dönemi ve REM dönemi olarak iki farklı fazdan oluşur. Kaliteli bir uyku için bu fazların belirli sürelerle birbirlerini takip etmesi sonucunda gerçekleşir. Bu durumlardan herhangi birinde bir sorun meydana geldiğinde uyku bozuklukları ortaya çıkar.

Uyku Bozukluğu Neden Olur?

Uyku alışkanlığı kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu alışkanlığın belirlenmesinde kişisel be biyolojik özellikler etkilidir. Bu özelliklerden dolayı ortaya çıkan çeşitli rahatsızlar uyku bozukluklarına yol açabilir. Uyku Bozukluğu Nedenleri şu şekilde sıralanabilir.

Stres

Günlük yaşantının getirdiği ya da herhangi bir olaydan dolayı ortaya çıkan stres, beyin fonksiyonlarında olumsuz etkilere yol açacaktır. Bu durumda da uykuya geç dalma, sık sık uyanma, derin bir uyku çekeme gibi çeşitli sorunlara yol açar.

Kaygı Bozukluğu

Anksiyete bozukluğu olarak da bilinen kaygı bozukluğu olan bireylerin uykuya dalma ve odaklanmada problemler yaşadığı bilinmektedir.

Alerji

İnsanlar çeşitli maddelere ve olaylara karşı alerjileri olabilir. Uyuduğunuz ortamda sizlerin alerjik bir reaksiyon göstermenize yol açacak herhangi bir şey olduğunda uyku bozukluklarıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Siz normalde alerjik reaksiyon verdiğinizin farkında olmayabilirsiniz. Ancak alerjik reaksiyonu neden olabilecek maddenin kokusunu ya da farklı bir şeyini beyin algıladığında fiziksel olarak reaksiyon göstermese de uyku problemlerine neden olabilir.

Solum Sıkıntıları

Soğuk algınlığı, KOAH, Sinüzit, gibi solunum problemlerine neden olabilecek hastalıklar nefes almayı zorlaştırabilir. Bu durumda insanlar uykularında nefes almada zorluk çekecekleri için iyi ve kaliteli bir uyku uyuyamazlar.

Gece Sık Sık Tuvalete Gitme

İnsanlar uyku bozukluğu rahatsızlığının ortaya çıkmasında gece sık sık tuvalete gitmesi de etkili olabilir. Çünkü bu durum uykunun sürekli olarak bölünmesine neden olur ve birey kaliteli bir şekilde uyuyamaz.

Kronik Ağrılar

Eklem problemleri, mide bağırsak sorunları, baş ağrısı gibi çeşitli ağrılar insanların uykuya dalmasına zorlaştırır ve uykularının sürekli olarak bölünmesine yol açabilir.

Uyku Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Uyku bozukluğu, insanlarda çeşitli sıkıntılara yol açabilir. Bu sıkıntıları şu şekilde özetleyebiliriz.

• Uykuya dalmada zorlanma ya da geç uyuma
• Uykunun sürekli olarak kesilmesi
• Günlük yaşantıda sürekli olarak yorgun hissetme
• Sürekli olarak uykusuzluk çekme
• Uykuya başlarken sürekli hareket etme isteği
• Uyku sırasında konuşma, hareket etme gibi anormal davranışlar sergileme
• Huzursuzluk
• Kaygı problemleri
• Okul ya da iş yaşantısındaki performanslarda nedeni belli olmayan düşüşlerin yaşanması
• Konsantrasyon problemleri
• Depresyon
• Sebebi belli olmayan ve yeme düzeninde bir değişiklik olmadığı halde aşırı kilo alma ya da verme

Uyku Bozuklukları Nelerdir?

Uyku bozukları şu şekilde sıralanabilir.

Uykusuzluk (Insomnia)

Insomnia, uykuya dalmada ve uykuyu devam ettirmede güçlük çekme, normalden daha erken uyanma, gün içinde sürekli uykulu olma durumunu olarak tanımlanır.

Aşırı Uykululuk (Hipersomnia)

Hepersomnia, gereğinden fazla uyuma olarak adlandırılır. İnsanların geceleri erken yatmasına ve gündüzleri çok geç kalmasına yol açara. Ayrıca insanların gün içinde sürekli olarak uyumasına neden olur.

Huzursuz Bacak Sendromu

Uyku esnasında sürekli olarak hareket etme gibi uykuda hareket bozukluklarından kaynaklanan uyku bozukluklarına huzursuz bacak sendromu adı verilir.

Rüya Sıkıntı Bozukluğu

Uyku esnasında sürekli olarak korkunç rüyalar ya da kabuslar görünmesi nedeniyle uykunun bölünmesine durumunu ifade eder.

Uyurgezerlik

Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan uyurgezerlik, uyku bozuklukları arasında yer almaktadır.

Uyku Felci

Halk arasında “karabasan” olarak adlandırılan uyku felci, uyandıktan hemen sonra ya da uykuya dalma aşamasında vücudun geçici bir süre hareketsiz kalmasına yol açar. İnsanlar bu durumla karşı karşıya kaldıklarında bilinçleri açıktır, ancak vücutlarını yine de hareket ettiremezler.

Uyku Bozukluğu Tedavisi Nasıl Olur?

Uyku bozukluğu tedavisi için ilk olarak bu soruna neyin neden olduğunu öğrenmek ve kesin bir tanı konulması için uzman hekimlere başvurmanız gerekmektedir. Uzman hekimlerin uyku bozukluklarına neyin neden olduğunu teşhis ettikten sonra size en uygun olan tedavi sürecini planlayarak sizleri en kısa sürede bu problemden kurtarmak için gelinden geleni yapacaktır. Uzman hekimler tedavi sürecine yardımcı olabilmesi için sizlere Uyku bozukluğu ilaçları önerebilir.

İyi ve Kaliteli Bir Uyku İçin Neler Yapılabilir?

Kaliteli bir uyku uyumak istiyorsanız ve yeni güne enerjik bir halde uyanmak istiyorsanız aşağıdaki tavsiyeleri uygulayabilirsiniz.

• Uykunuz gelene kadar yatağa gitmemelisiniz. Uyku vaktiniz gelene kadar kitap okuyun ya da müzikler dinleyin. Bu aktiviteler dinlenmenize yardımcı olacaktır.
• Yatağa yattıktan sonra ilk 20 dakika içinde uyuyamadığınızda yataktan kalkarak yatak odanızdan dışarı çıkın. Yatak odası dışında yapacağınız çeşitli eylemler uykunuzun gelmesine yardımcı olacaktır.
• Yatmadan önce duş alabilir ya da yoga veya meditasyon yapabilirsiniz.
• Yatma ve kalma saatlerinizi otomatiğe bağlayarak düzenli bir uyku süreci yakalayabilirsiniz.
• Gün içinde uyumaktan kaçının.
• Sağlıklı ve düzenli bir şekilde beslenmeye özen gösterin.
• Yatak odanızın sessiz, serin ve karanlık bir ortam olması için gerekeni yapın.
• Kafein tüketimini sınırlandırın ve geç saatlerde kafein tüketmemeye özen gösterin
• Geç vakitlerde bir şeyler yemeyi ve içmeyi bırakın.
• Spor ve egzersiz yapıyorsanız sabah saatlerini tercih edin.